عوارض متفورمین برای لاغری – برای لاغری متفورمین بخوریم؟
اگر تا به حال به دنبال کاهش وزن بوده‌اید، احتمالاً اسم متفورمین به گوشتان خورده است؛ دارویی که در ابتدا برای کنترل قند خون در دیابتی‌ها طراحی شده، اما حالا به عنوان یک گزینه برای کاهش وزن هم مطرح است. اما آیا واقعاً متفورمین راه‌حل مناسبی برای لاغری است؟ یا ممکن است عوارضی داشته باشد که سلامت شما را تحت تأثیر قرار دهد؟ در این مقاله قصد داریم عوارض متفورمین و تمام مواردی را که لازم است در مورد این دارو بدانید را توضیح دهیم.
قرص متفورمین برای چیست؟
متفورمین یک دارو از دسته بیگوانید‌ها است که برای دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. دیابت نوع ۲ در واقع مقاومت طولانی مدت به انسولین است. در این بیماری بدن شما انسولین ترشح می‌کند، اما بدن نمی‌تواند از آن به طور موثر استفاده کند. در اثر این اتفاق قند خون افزایش پیدا می‌کند که می‌تواند در دراز مدت عوارض جدی مانند بیماری‌های کلیوی، بیماری‌های قلبی و آسیب‌های عصبی شود. افرادی که قند خون دارند بایستی از یک رژیم دیابتی مناسب استفاده کنند تا بتوانند این بیماری را تا حد امکان کنترل نمایند. توجه داشته باشید که متفورمین دیابت را درمان نمی‌کند، اما می‌تواند تا حد مناسبی قند خون را کنترل کند. متفورمین در واقع با سه مکانیسم مختلف قندخون شما را کاهش می‌دهد که عبارتند از:
- کنترل کبد: متفورمین باعث می‌شود کبد گلوکز کمتری تولید کند.
- کاهش مقاومت به انسولین: متفورمین می‌تواند مقاومت به انسولین را در شما کاهش دهد. در واقع از طریق این عملکرد متفورمین باعث می‌شود ماهیچه‌ها بتوانند بهتر از انسولین استفاده کنند و باعث می‌شود گلوکز بتواند بهتر وارد سلول‌ها شود.
- جذب کمتر با تاثیر بر روده: متفورمین بر روی روده نیز تأثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که روده شما گلوکز کمتری را از غذا‌ها و خوراکی‌هایی که می‌خورید دریافت و جذب کند.
استفاده از متفورمین برای دیابت می‌تواند میانگین قند خون شما را کاهش دهد و از تبدیل شدن پیش دیابت به دیابت نیز جلوگیری کند. متفورمین دارای کاربرد‌های دیگری نیز مانند درمان تخمدان‌های پلی کیستیک نیز است.
آیا مصرف قرص متفورمین برای لاغری مفید است؟
بسیاری از افراد تصور می‌کنند که استفاده از متفورمین برای لاغری مفید است. البته برخی از متخصصان نیز این مسأله را تأیید می‌کنند. اخیرا بنا به آخرین تحقیقات انجام شده بر روی این اثر شگفت‌انگیز قرص می‌تواند در برخی از افراد سبب کاهش وزن و لاغری شود. توجه داشته باشید که متفورمین به صورت مستقیم بر روی کاهش وزن و لاغری تاثیرگذاری ندارد اما با مکانیسم‌هایی که برای پایین آوردن قند خون دارد سبب می‌شود تا وزن فرد نیز کاهش پیدا کند. در برخی از تحقیقات نیز اثبات شده است که مصرف این قرص سبب افزایش متابولیسم بدن نیز شده است.
چه دوزی از متفورمین را می‌توان مصرف کرد؟
متفورمین یک داروی شیمیایی است و ضروری است که دوز مصرفی آن توسط پزشک متخصص تعیین شود. میزان دوزی از متفورمین که برای هر فرد تجویز می‌شود به فاکتور‌های مختلفی از جمله سن، جنسیت، دارو‌های مصرفی فرد و بیماری‌های زمینه‌ای او تعیین می‌شود. به طور معمول پزشک دوز‌های ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ میلی گرمی را تجویز می‌کند تا فرد همراه با وعده‌های غذایی‌اش مصرف کند. در برخی از مواقع ممکن است پزشک دوز بیشتری را در نظر بگیرد، اما در هر صورت این دوز بیشتر از ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ میلی گرم نخواهد شد.
مطلب پیشنهادی: مزوتراپی مو چیست؟
مهم‌ترین عوارض متفورمین چیست؟
قرص متفورمین می‌تواند دامنه‌ای از عوارض جانبی را از خفیف تا شدید ایجاد کند. عوارض خفیف معمولاً بر سیستم گوارش اثر می‌گذارند و علائمی نظیر تهوع، اسهال و استفراغ را به دنبال دارند. عوارض جانبی شدید به طور کلی نادر‌تر هستند و ممکن است نیاز به مراقبت‌های جدی پزشکی داشته باشند. اگر حس کردید که بدن شما دارد با این دارو واکنش می دهد سریعا خودتان را به یک پزشک و یا درمانگاه برسانید.
عوارض قرص متفورمین
معمولاً با شروع مصرف متفورمین برخی از عوارض جانبی خفیف و رایج در افراد ایجاد می‌شود. این عوارض معمولاً با گذر زمان از بین می‌روند. با این حال اگر این علائم را تجربه می‌کنید و برای شما آزاردهنده هستند، می‌توانید در مورد آن با پزشک متخصص خود مشورت کنید. این عوارض جانبی رایج و خفیف شامل موارد زیر هستند:
- سوزش سردل
- درد معده
- حالت تهوع یا استفراغ
- نفخ
در میان این عوارض حالت تهوع، اسهال و استفراغ از شایع‌ترین علائم هستند که در اغلب افراد با گذر زمان به طور خود به خودی از بین می‌روند. به طور کلی متفورمین عوارض خطرناکی ندارد مگر اینکه بدن شما با آن ناسازگار باشد و ایجاد حساسیت کند.
اسیدوز لاکتیک
اسیدوز لاکتیک اگرچه بسیار نادر است، اما یکی از مهم‌ترین عوارض جانبی داروی متفورمین است. این عارضه جانبی به قدری مهم و خطرناک است که داروی متفورمین برای آن هشدار جعبه‌ای دارد. در واقع در طی این عارضه متفورمین در بدن تجمع پیدا می‌کند و باعث از بین رفتن تعادل PH در بدن می‌شود. در صورتی که این عارضه در بدن ایجاد شود فرد ممکن است با علائم زیر رو به رو شود:
خستگی مفرط، ضعف، کاهش اشتها، حالت تهوع و رفلاکس معده از جلمه علائم آن هست. جالب است بدانید که آمار‌ها نشان می‌دهند تقریباً ۵۰ درصد از مرگ و میر‌های ناشی از متفورمین به دلیل اسیدوز لاکتیک است. به علاوه مصرف برخی از دارو‌های دیگر، از جمله کورتیکواستروئید‌ها و دارو‌های فشار خون، همراه با متفورمین ممکن است خطر ابتلا به اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد.
کم خونی
مصرف متفورمین می‌تواند باعث کاهش سطح ویتامین B۱۲ در بدن شما شود. در صورتی که میزان کلسیم و ویتامین B۱۲ شما از طریق رژیم غذایی کم باشد، شانس بالاتری برای ابتلا به کم خونی خواهید داشت. در صورتی که به کم خونی مبتلا شده باشید، با احتمال خیلی زیادی علائم رایج آن شامل خستگی، سرگیجه و سبکی سر را تجربه خواهید کرد. اگر پزشک تشخیص دهد که مصرف متفورمین باعث کم خونی در شما می‌شود، ممکن است تصمیم بگیرد که مصرف متفورمین را برای شما قطع کند و یا از مکمل های b12 استفاده کند.
هایپو گلیسمی
به طور عادی متفورمین نمی‌تواند باعث کاهش قند خون شود. با این حال این پدیده در برخی از افراد می‌تواند ایجاد شود. افرادی که رژیم غذایی ناسالمی دارند، ورزش‌های شدید انجام می‌دهند، با عوارض مصرف الکل درگیر هستند و یا از دارو‌های مانند دارو‌های دیابت استفاده می‌کنند در معرض ابتلا به هیپوگلیسمی هستند. در صورتی که شما به هایپوگلایسمی دچار شده باشید علائمی مانند: ضعف، خستگی، حالت تهوع، استفراغ و درد معده را تجربه خواهید کرد. در صورتی که با هر کدام از این علائم رو به رو شدید سریعاً با پزشک متخصص خود مشورت کنید.
عوارض متفورمین در بارداری
نتایج مطالعات و تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف متفورمین در دوران بارداری و شیردهی با یا بدون انسولین معمولاً بی‌خطر است. گرچه متفورمین می‌تواند از جفت عبور کند، اما نمی‌تواند اثر آسیب زایی بر جنین و رشد آن بگذارد. یک مطالعه در سال 2022 در این مورد انجام شد و هیچ اثر منفی طولانی مدتی از تاثیر متفورمین به صورت طولانی مدت در دوران بارداری نشان نداد. تنها نکته‌ای که محققان به آن اشاره کردند، این است که استفاده طولانی مدت از متفورمین در بارداری می‌تواند منجر به بزرگتر شدن جنین نسبت به سن حاملگی شوند. این مسأله باعث می‌شود متخصصان در زمان‌هایی که جنین در معرض تغذیه ناکافی قرار دارد، در تجویز متفورمین محتاط‌تر عمل کنند.
مقاله‌ای برای شما: گلوکومانان چیست؟
عوارض متفورمین در کودکان
مطالعات و تحقیقات زیادی درباره مصرف انواع فرم‌های متفورمین در کودکان انجام شده است. با این حال نتایج هیچکدام از این تحقیقات سودمندی محلول خوراکی متفورمین، سوسپانسیون خوراکی طولانی رهش و قرص‌ها را برای کودکان ۱۰ تا ۱۶ سال نشان نداده است. اگرچه ایمنی و اثربخشی قرص‌های متفورمین طولانی رهش در جمعیت کودکان ثابت نشده است.
عوارض متفورمین در سالمندان
درباره اثرات متفورمین در سالمندان مطالعات خاصی انجام نشده است. با این حال شواهدی نیز وجود ندارد که نشان دهد مصرف متفورمین در سالمندان از کارایی کمتری برخوردار است. در هر صورت سالمندان احتمال بالاتری برای ابتلا به بیماری‌های کلیوی دارند و این می‌تواند باعث افزایش شانس ابتلا به اسیدوز لاکتیک شود. معمولاً پزشکان و متخصصان این دارو را برای افراد سالمند بالای ۸۰ سال توصیه نمی‌کنند.
عوارض متفورمین روی کلیه
در مورد عوارض متفورمین بر روی کلیه مطالعات زیادی انجام شده است. در حالی که برخی از مطالعات نشان می‌دهند که مصرف متفورمین می‌تواند، برای افرادی که دارای بیماری‌های کلیوی خفیف یا متوسط هستند مفید باشد، اما پزشکان و متخصصان از تجویز متفورمین برای بیماران دارای ناراحتی‌های کلیوی شدید اجتناب می‌کنند. کلیه‌ها مسئول خارج کردن متفورمین از بدن شما است. در صورتی که از مشکلات کلیوی رنج می‌برید ممکن است متابولیسم متفورمین در بدن شما به درستی انجام نشود و تجمع متفورمین در بدن باعث ایجاد اسیدوز لاکتیک می‌شود.
در صورتی که شما بالای ۸۰ سال سن داشته باشید و یا از مشکلات و نارسایی کلیوی رنج می‌برید با احتمال خیلی بالایی ممکن است، پزشک متخصص مصرف متفورمین را برای شما مناسب نداند و یا در صورت تجویز در دوره‌های منظم عملکرد کلیوی شما را چک می‌کند.
متفورمین باعث خونریزی می‌شود؟
یکی از عوارض جانبی که متفورمین می‌تواند داشته باشد، افزایش خطر عفونت‌های دستگاه ادراری است. این مسأله ممکن است در برخی از مواقع باعث ایجاد خونریزی شود و ادرار را خونی یا کدر کند. به علاوه در این مواقع ممکن است در هنگام دفع ادرار درد داشته باشید. اگر هر یک از این علائم را تجربه می‌کنید ضروری است که سریعاً به پزشک متخصص خود مراجعه کنید و از او کمک بخواهید.
عوارض متفورمین روی قلب
دیابت احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهد. در نتیجه مصرف متفورمین برای کنترل دیابت می‌تواند شانس ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش می‌دهد. نتیجه تحقیقات بر روی عوارض متفورمین برای قلب نشان می‌دهد، که متفورمین ممکن است خطر مرگ و وقایع مرتبط با قلب را در میان افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ کاهش دهد. همچنین ممکن است خطر مرگ ناشی از نارسایی قلبی و عود مجدد آن را در افرادی که قبلاً آن را تجربه کرده‌اند کاهش دهد. با این حال، محققان دریافتند که این مزایا در افراد بدون دیابت وجود ندارد.
عوارض متفورمین بر روی کبد
کبد محل اصلی متابولیسم مواد در بدن شما است. اسید لاکتیک تولید شده در بدن نیز توسط کبد از بدن پاکسازی می‌شود. در صورتی که شما از مشکلات کبدی شدید مانند درجات بالا کبد چرب یا سیروز کبدی رنج ببرید، این احتمال وجود دارد که اسید لاکتیک در بدن شما تجمع پیدا کند. از طرف دیگر مصرف متفورمین نیز می‌تواند، باعث افزایش اسید لاکتیک در بدن شما شود. این دلایل باعث می‌شوند که متفورمین برای افرادی که از مشکلات شدید کبدی رنج می‌برند، داروی مناسبی نباشد. زیرا می‌تواند شانس ابتلا به اسیدوز لاکتیک را به مقدار زیادی افزایش دهد.
آیا مصرف متفورمین در زمان جراحی‌ها بی‌خطر است؟
اگر قصد دارید جراحی یا یک روش رادیولوژی با استفاده از کنتراست ید انجام دهید، باید قبل از انجام عمل، مصرف متفورمین را متوقف کنید. این در واقع به این دلیل است که این روش‌ها میزان پاکسازی متفورمین از بدن را کاهش می‌دهند و باعث افزایش شانس ابتلا به اسیدوز لاکتیک شوند. این که به طور دقیق در چه زمانی لازم است مصرف متفورمین را قطع کنید و در چه زمانی می‌توانید مصرف آن را دوباره از سر بگیرید باید تحت نظر و مشورت پزشک متخصص شما انجام شود.
مطلب پیشنهادی: رژیم فستینگ 5:2 چیست؟
مهم‌ترین راهکار‌های کاهش عوارض متفورمین
راه‌هایی وجود دارد که با استفاده از آن‌ها می‌توان عوارض جانبی داروی متفورمین را به حداقل رساند. برخی از مهم‌ترین این روش‌ها شامل موارد زیر هستند:
مصرف همراه با غذا
برای کاهش عوارض ناشی از متفورمین ممکن است پزشک به شما توصیه کند که دارو را به همراه وعده‌های غذایی خود مصرف کنید.
شروع با دوز پایین
یکی دیگر از راهکار‌های کاهش اثرات و عوارض جانبی متفورمین این است که متخصص شما مصرف تجویز متفورمین را برای شما از دوز‌های پایین شروع کند و سپس به صورت تدریجی و تا حد لازم آن را افزایش دهد.
مصرف متفورمین با رهش طولانی مدت
این نوع از متفورمین در طی زمان و به آرامی شروع به آزاد شدن در بدن می‌کند و به همین جهت نیز عوارض جانبی آن خفیف‌تر خواهد بود. می‌توانید با پزشک خود در این باره مشورت کنید تا مطمئن شوید که آیا مصرف متفورمین طولانی رهش برای شما مناسب است یا نیست.
مصرف کامل قرص‌ها
یکی از راه‌هایی که می‌توانید برای کاهش عوارض جانبی قرص‌ها از آن استفاده کنید، مصرف کامل قرص‌ها است. در واقع این به این معنا است که از خرد کردن قرص‌ها اجتناب کنید، زیرا این کار باعث می‌شود قرص‌ها سریع‌تر جذب شوند و عوارض جانبی شدید‌تری را ایجاد کنند.
عوارض قطع ناگهانی متفورمین
همان طور که گفتیم متفورمین به طور اصلی برای بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ تجویز می‌شود. قطع ناگهانی این دارو می‌تواند، باعث شود که قند خون شما به طور ناگهانی بسیار افزایش پیدا کند. این مسأله می‌تواند در افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بسیار خطرناک باشد. بهترین توصیه در مورد مصرف قرص متفورمین این است که آن را تحت نظر پزشک مصرف کنید و تحت نظر نیز قطع کنید. به یاد داشته باشید که قطع ناگهانی دارو متفورمین می‌تواند، روی مغز شما تأثیر بگذارد و عوارض جانبی زیادی را به دنبال داشته باشد. بنابراین از مصرف و قطع ناگهانی و سرخودانه این دارو اجتناب کنید.
مطلب پیشنهادی: رژیم لوکرب چیست؟
عوارض متفورمین در دراز مدت
بسیاری از عوارض نادر و جدی متفورمین در صورتی ایجاد می‌شود که این دارو را برای تایم طولانی استفاده می‌کنید. این عوارض شامل مواردی مثل مشکلات قلبی، اسیدوز، کبد چرب و … می شود. برای جلوگیری از این مشکلات می توانید قبل از مصرف دارو ها تست حساسیت دهید.
متفورمین با چه دارو‌های دیگری تداخل دارد؟
مصرف متفورمین می‌تواند با برخی از دارو‌ها تداخل ایجاد کند. پزشک متخصص شما با بررسی بیماری‌های زمینه‌ای شما و دارو‌هایی که به طور منظم مصرف می‌کنید، این تداخلات را بررسی می‌کند. برخی از مهم‌ترین دارو‌هایی که می‌توانند با متفورمین تداخل داشته باشند شامل موارد زیر هستند.
- دارو‌های کنترل‌کننده فشار خون
- دارو‌های تشنج
- دارو‌های معده و برخی از دارو‌های گوارشی
- دارو‌های کنترل کلسترول
- قرص‌های ضد بارداری و سایر دارو‌های استروژن
پیش از مصرف متفورمین باید این موارد را بدانید
متفورمین یک داروی موثر و بسیار رایج به خصوص در خط اول درمان دیابت نوع ۲ است. با این حال این دارو به طور قطعی باید توسط پزشک متخصص تجویز شود. به یاد داشته باشید که این دارو اگرچه می‌تواند در بسیاری از افراد عوارض جانبی خفیفی داشته باشد، اما در برخی از افراد نیز می‌تواند منجر به ایجاد عوارض جانبی جدی شود. در صورتی که از یکی از موارد زیر رنج می‌برید ضروری است که پزشک خود را در جریان بگذارید، زیرا ممکن است با وجود این موارد پزشک متخصص از تجویز متفورمین برای شما صرف نظر کند.
- اگر سابقه آلرژی به برخی از دارو‌ها را دارید ممکن است به متفورمین نیز حساسیت داشته باشید.
- اگر به دیابت مبتلا باشید و دیابت شما کنترل شده نباشد ممکن است متفورمین برای شما مناسب نباشد.
- اگر سابقه مشکلات کبدی یا کلیوی دارید بهتر است از متفورمین استفاده نکنید.
- اگر از عفونت‌های شدید رنج می‌برید ممکن است متفورمین برای شما مناسب باشد.
- اگر نارسایی قلبی دارید یا از مشکلات قلبی رنج می‌برید ممکن است پزشک از دارو‌های جایگزین برای شما استفاده کند.
- در صورتی که الکل زیادی مصرف می‌کنید، مصرف متفورمین می‌تواند باعث افزایش شانس ابتلا به اسیدوز لاکتیک در شما شود.
مطلب پیشنهادی: تاثیر حلقه زدن بر لاغری
جمع‌بندی
متفورمین یک داروی پرکاربرد است که در موارد زیادی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دارو اولین خط درمان در درمان دیابت نوع ۲ است. این دارو با مکانیسم‌های مختلفی باعث کاهش سطح قند خون شما می‌شود. متفورمین می‌تواند باعث ایجاد عوارض جانبی زیادی شود. برخی از این عوارض خفیف هستند و معمولاً با گذر زمان به طور خود به خود از بین می‌روند. عوارض دیگر نادر و جدی‌تر هستند و می‌توانند حتی زندگی فرد را نیز به خطر بیاندازند.
به همین دلایل بسیار اهمیت دارد که این دارو را با نظر پزشک و دوز‌های مناسب مصرف کنید. در بسیاری از واقع ممکن است، پزشک مصرف متفورمین را برای شما با دوز‌های کم شروع کند و آن را به تدریج افزایش دهد تا عوارض جانبی کمتری را تجربه کنید. مصرف متفورمین در صورتی که از برخی از بیماری‌های زمینه‌ای رنج می‌برید و یا برخی از دارو‌ها را به طور منظم مصرف می‌کنید ممکن است تداخلاتی ایجاد کند. بنابراین بسیار اهمیت دارد که پزشک متخصص خود را به طور دقیق در جریان این موارد قرار دهید.
این مطلب صرفا با هدف آموزش و اطلاع‌رسانی منتشر شده است. پیش از استفاده از توصیه‌های این مطلب حتما با پزشک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه‌ی رفع مسؤولیت بلاگ فیتوجت را مطالعه نمایید.
دیدگاه شما